Religieuze
orde, vermoedelijk in 1208, gesticht door de Heilige Franciscus van
Assisi en in 1209 door Paus Innocentius III toegelaten. Na een leven
van prediken, dienstverlening en armoede, verzamelde
Franciscus een groep van 12 leerlingen om zich heen. Hij leidde hen
van Assisi naar Rome om de zegen te vragen van de Paus, die zijn
twijfels had ten aanzien van de uitvoerbaarheid van de manier van
leven welke de groep voorstelde aan te nemen. De Paus gaf hen de
zegen, echter op voorwaarde dat ze geestelijken werden en een
overste aanstelden. Franciscus werd als leider gekozen en de groep
keerde terug naar Assisi, waar ze van het klooster der Benedictijnen
de beschikking kregen over een kleine kapel van de Heilige Maria,
waar omheen ze hutten van takken optrokken. Vanaf dat moment, in
navolging van Christus, trokken zij rond als predikers en
dienstverleners en leefden vrijwillig in armoede, onthechting en
soberheid.
In die tijd ontbrak het de orde aan formele
organisatie, maar terwijl het aantal leerlingen groeide, werd het
duidelijk dat het voorbeeld van Franciscus niet voldoende was om de
discipline te bewerkstelligen onder de monniken. In 1223 vaardigde
Paus Honorius III een brief uit waarin hij de orde van
minderbroeders constitueerde en een 1 jarige proeftijd instelde.
Na de dood van Franciscus in 1226 werd de basiliek
en het klooster gebouwd in Assisi. Hun pracht en praal stoorden
enkelen, die dachten dat het inconsistent was met Franciscus'
idealen van armoede. In 1227 wordt Franciscus door de Paus 'Heilig'
verklaard. Na veel onenigheid, bepaalde Paus Gregorius IX dat
stichtingen van de orde fondsen mochten beheren en dat het bouwen
van kloosters niet strookte met de intenties van de oprichter.
Na verloop van tijd, groeide de orde en de enige
orde die hun invloed konden evenaren waren de Dominicanen. De
Franciscanen raakten echter verdeeld, en in 1517 splitste Paus Leo X
de orde in tweeën. De ene groep waren de Conventuelen, die
gezamenlijk eigendom mochten bezitten, zoals ook andere
monnikenordes, de andere groep waren de Observanten, die zich zoveel
mogelijk hielden aan de principes van Franciscus. De Observanten
waren altijd in de meerderheid en vroeg in de 16e eeuw
werd een derde groep, de Kapucijnen afgesplitst en verzelfstandigd.
Aan het eind van de 19e eeuw bracht Paus Leo XIII deze
drie groepen onder als de eerste orde van Minderbroeders, samen met
de zusters als Arme Clarissen als de tweede orde, en de
Lekenbroeders; mannen en vrouwen die in de samenleving leven zonder
celibaat, als de derde orde.
Naast hun toewijding voor prediken en
liefdadigheidswerk, kenmerken de Franciscanen zich door hun
toewijding voor studie. Voor de Reformatie in Engeland hadden ze
belangrijke plaatsen aan universiteiten. De orde bracht 4 pausen aan
de kerk.
Twee jaar voor zijn dood in 1224, dicteerde
Franciscus het zogenaamde Zonnelied. Tegen deze tijd was hij bijna
blind en zijn lichamelijke conditie was slecht. Het lied heette
lange tijd 'Het loflied der
schepselen' maar werd later 'Het Zonnelied' genaamd. De
Italiaanse zanger en muzikant Branduardi
maakte in 2000 een moderne variant op het Zonnelied in zowel het Italiaans
alsook het Nederlands(Vlaams).
Links
Franciscaanse sites - in Nederland
Franciscus
Homepage van de Nederlandse Franciscanen en met hen verwante
groepen.
The
Franciscan Archive, Massechusetts V.S. Een zeer
uitgebreid internet- bronnenarchief over Franciscus en zijn
religieus leven. Engelstalig met soms o.a. ook Spaanse, Duitse,
Franse, Latijnse vertalingen. Ook is hier beeldmateriaal
te vinden uit de kunst en architectuur.
De Amerikaanse muzikant John
Michael Talbot schreef een boek over de spiritualiteit
van Franciscus en stichtte een Franciscaanse communiteit, 'The
Little Portion'.
[advertentie]
Deze
pagina is voor het laatst bijgewerkt op 24.05.2005